امروزدرتاریخ(4 خرداد 86 )

 

امروزدرتاریخ(4 خرداد 86 ) 

امروز چهارم خرداد ماه 1386 هجری شمسی ، برابراست با 8 جمادی الاول 1428قمری و 25 می   2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

***

آغاز ساخت شهر سلوکیه

2318 سال پیش در چنین روزی در سال 311 پیش از میلاد ، ژنرال « سلوکوس » جانشین اسکندر، در متصرفات آسیایی او ، ساختن شهری را در کناره غربی رود دجله آغاز کرد که پنج سال بعد تکمیل شد و سلوکیه نام گرفت و دستگاه حکومتی به آنجا انتقال یافت . ده قرن بعد ، بغداد در نزدیکی همین شهر ساخته شد.

سلوکوس یکم ملقب به نیکاتور ، از افسران مقدونی اسکندر مقدونی بود که پس از مرگ اسکندر و در خلال جنگ‌های دیادوکی، دودمان سلوکی و سپس امپراتوری سلوکی را بنیاد نهاد.

او پس از پیروزی بر سوریه، انطاکیه را در کنار نهرالعاصی تختگاه دائمی خود قرار داد و اخلاف او نیز بعد از آنکه سلوکیه بابل هم رانده شدند، امپراتوری سلوکی را در عمل به دولت سوریه مبدل کردند که آن نیز طعمه روم گشت .سلوکوس اول بعد از سی ودو سال سلطنت ، در سال 281  قبل از میلاد ، در موقعی که عازم تسخیر مقدونیه بود، کشته شد .

سلوکوس با هدف جلب قلوب ایرانیان نسبت به خود، درهمان سال ( 311 پیش از میلاد ) با « آپاما » دختر کلانتر بلخ ازدواج کرد ، ولی ایرانیان با بکارگیری روش منحصر به فرد خود برای مدتی طولانی زیربار مقدونی ها نماندند؛ به همان گونه که بعدا عربان ، ترکمانان و مغولها هم نتوانستند به مفهوم واقعی کلمه بر آنان حکومت کنند که مورخان متفق القول این روش ویژه ( انهدام فاتح خارجی از درون ) را هنر ایرانیان نوشته اند که با زبردستی خاص در فاتحان نفوذ می کنند و به تدریج قدرت را به خود منتقل می سازند.

***

پیشنهاد کاهش نیروهای نظامی ایران و روم به یک نسبت

1607 سال پیش در چنین روزی در سال 400  میلادی ، یزدگرد ، شاه وقت ایران از دودمان ساسانی تصمیم گرفت ضمن ارسال پیامی به رم از دولت روم بخواهد که دو ابر قدرت به یک نسبت از شمار نیروهای نظامی خود بکاهند و از مسابقه تسلیحاتی که برای هردو کشور هزینه سنگین دارد دست بردارند.این تصمیم طی پیامی ارسال شد ، ولی به نتیجه قطعی نرسید.  در آن روزگار ایران و روم دو امپراتوری بزرگ جهان ، رقابتی شدید در زمینه های نظامی و تسلیحاتی داشتند و معمولا در حال نبرد بودند .

***

استقلال آرژانتین

197 سال پیش در چنین روزی در سال 1810 میلادی ، کشور آرژانتین استقلال خود را از اسپانیا اعلام کرد . به همین مناسبت همه ساله چنین روزی در این کشور به عنوان روزملی گرامی داشته می شود .

کشف و استعمار آرژانتین در اوایل سده شانزدهم از سوی اسپانیاییها آغاز شد. مهم‌ترین کاشفان اروپایی آرژانتین عبارت‌اند از: آمریگو وسپوجی (1502.م)_ خواندیاز دوسولی (1516.م)_ فردیناند ماژلان(1520.م). در سال 1776.م

آرژانتین کشوری است در آمریکای جنوبی و پایتخت آن بوئنوس آیرس است.

***

تولد پیتر زیمان ، فیزیکدان آلمانی

142 سال پیش در چنین روزی در سال 1865 میلادی پیتر زیمان فیزیکدان آلمانی دیده به جهان گشود . تاثیر مغناطیس بر تابش یا اثر زیمان عنوان پژوهشی بود که به خاطر آن در سال 1902 جایزه نوبل گرفت . «اثر زیمان » عنوان مهمترین اثر اوست .

***

حکم کار اجباری ، علیه اسکار وایلد

112 سال پیش در چنین روزی در سال 1895 میلادی اسکار وایلد نویسنده مشهور به دو سال کار اجباری پس از تبعید محکوم شد . وایلد در نوشته های خود علیه حکومت وقت قلم می زد .

اسکار وایلد نویسنده مشهورانگلیسی در شهر دوبلین دیده به جهان گشود . وی تحصیلات خود را در انگلستان به پایان برد . اودرسال 1884 قدم به جهان نویسندگی وهنر گذاشت و داستان ها ، نمایشنامه ، شعر و گفتارهای زیبایی را به جهان ادب عرضه کرد. وایلد درآثارخود برعلیه تمام رسوم وسنت های انگلیسی برخاست وتوانست با به کارگیری مفاهیم هنر برای هنر آثارخود را بیش ازپیش ارتقا دهد .

از مهمترین آثار  این نویسنده می توان به این موارد اشاره نمود : " تصویر درویان گری " ــ  " باد بزن خانم ویندمیر "  ــ " اهمیت ارنست بودن "

اسکار وایلد  در 31 اکتبر سال 1900 میلادی درپاریس دیده ازجهان فروبست.

***

ریاست خاندان هاشمی  بر کشور اردن

84 سال پیش در چنین روزی در سال 1923 میلادی ، دولت انگلستان که در پایان جنگ جهانی اول طبق نقشه خود کشور اردن را به وجود آورده بود ، ریاست خاندان هاشمی را که از حجاز بودند بر این سرزمین برسمیت شناخت . همچنین در همین روز در سال 1946 عبدالله بن حسین سلطان اردن شد و انگلستان استقلال آن را برسمیت شناخت. پس از استقلال اردن از انگلیس، شاه عبدالله اول بر این کشور حکمرانی می‌کرد. پس از ترور شاه عبدالله اول در سال 1951 ، پسرش طلال اردن برای دوره‌ای کوتاه پادشاه شد. بزرگترین موفقیت شاه طلال قانون اساسی اردن بود.

قانون اساسی این کشور در 8 ژانویه 1952 به تصویب رسید . شاه طلال در سال 1952 به دلیل بیماری ذهنی از سلطنت برکنار شد. در آن زمان پسرش حسین ، برای پادشاه شدن بسیار جوان بود و بنابر این یک کمیته ویژه اردن را اداره می‌کرد. پس از اینکه حسین به سن 18 سالگی رسید از سال 1953 تا 1999 بر اردن حکومت کرد و در این مدت بر بسیاری از چالش‌های سلطنتش از جمله جلب وفاداری ارتش و تبدیل شدن به نماد وحدت و ثبات هم برای بادیه‌نشینان و هم برای جوامع فلسطینی اردن، فائق آمد. در سال 1991، شاه حسین به حکومت نظامی پایان داد و به در سال 1992، به قانونی سازی حزب سیاسی اقدام کرد.در سالهای 1989 و 1993 ، انتخابات پارلمانی آزاد و منصفانه در اردن برگزار شد. ایجاد تغییرات بحث‌برانگیز در قانون انتخابات باعث شد مسلمانان این کشور انتخابات سال 1997 را تحریم کنند.

شاه عبدالله دوم پس از مرگ پدرش در فوریه 1999 جانشین وی شد. عبدالله به سرعت به تایید مجدد پیمان صلح اردن-اسرائیل با اسرائیل و تقویت روابط اردن با ایالات متحده پرداخت. او در اولین سال حکومتش ایجاد اصلاحات اقتصادی را در دستور کار خود قرار داد.

***

تولد ریموند کارور ، شاعر ونویسنده امریکایی 

69 سال پیش درچنین روزی در سال 1938 میلادی ریموند کِلِوی کاروِر جونیور شاعر ونویسنده  به دنیا آمد . او یکی از نویسندگان مطرح قرن بیستم و همچنین یکی از دلایل اصلی تجدید حیات داستان کوتاه در دهه? 1980 شمرده می‌شود.

او خود را بعنوان کسی که «تمایل به ایجاز و قوّت دارد» و «به نوشتن داستانهای کوتاه معتاد است»، معرفی کرده است  وازاین جهت درادبیات غرب مشهوراست . درفضای داستانهای اواشیاء تنها باحضورشخصیت ها شکل گرفته وکامل می شوند وهویت آنها تنها درمیان هویت اشخاص تعریف می شود . اوهمانند ساروت وآلن روب گریه برزبان سینمایی وخاص خود تاکید می کند .

زبان کارور بدوا زبانی عاطفی نیست . براساس نظرات تجربه گرایانی چون ساروت و رب گریه ، نباید با توصیف های انسانی به سراغ توصیف اشیا پیرامون رفت و این امر سرلوحه آثار کارور قرار گرفته است .

داستان های کارور داستان انسان امروز و حدیث تنهایی ها و غم  اوست . در آثار این نویسنده بزرگ جزییات زمانی و مکانی بطور گسترده رعایت نمی شوند و همین امر دلیل برآن است  که آثار او به مسایل جهانی و مشکلات انسان معاصر می پردازند  . در بیشتر آثار این نویسنده بزرگ ادبیات آمریکا  وجهه هایی از زندگی شخصی اش  نمود  می یابند .  شخصیت های کارور دائما در حال شکست خوردن اند و این شکست همانند شخصیت های همینگوی به تکامل شخصیتی منجر نمی شود بلکه شخصیت های او پس از یک شکست به شکستی عمیقتر که در واقع ویرانگر است ، می رسند . کارور  هیچگاه خود را یک مینی مال ندانسته است   .  رئالیسم استیلزه از ویژگی ها ی بارز درونمایه های  آثار اوست .  کارور در اوت 1988 درگذشت .

برخی آثار او از این قرارند :

می‌شود لطفاً ساکت باشید، لطفاً؟  ، فصل‌های سخت ، وقتی از عشق حرف می‌زنیم از چی حرف می‌زنیم  ، کلیسای جامع ، فیل ،  گردآورده‌ها  ، از کجا تلفن می‌کنم و ...

بر مبنای آثار کارور دو فیلم‌ داستانی‌ ساخته شده است :

میان‌برها به کارگردانی رابرت آلتمن  ، «Everything Goes» به کارگردانی آندرو کوتاتکو

***

تعهد تهران مبنی بر تامین هزینه های ریالی اشغالگران

65 سال پیش در چنین روزی در سال 1321 شمسی ، و در بحبوحه جنگ جهانی دوم ، در حالی که نیروهای روس و انگلیس ، شمال و جنوب ایران را تحت اشغال خود درآورده بودند ، دولت وقت ایران متعهد شد که هزینه های ریالی متفقین ( اشغالگران ) در ایران را تامین کند و در ازاء هر 13 تومان ( 130 قران ) بعدا یک پوند انگلیسی دریافت دارد. دولت ایران با چاپ اسکناس این هزینه ها را تامین کرد که باعث تورم پول در کشور شد و قیمتها را تا چند برابر بالا برد.

پس از شروع جنگ جهانی دوم که در 1 سپتامبر 1939 آغاز شده بود، ایران بی‌طرفی خود را اعلام کرد، اما به دلیل گستردگی مرز ایران با اتحاد جماهیر شوروی و درگیری با آلمان این بی‌طرفی ناپایدار بود. ارتش متفقین به بهانه حضور جاسوسان آلمانی در ایران به اشغال کشور مبادرت ورزید. در روز 3 شهریور 1320 نیروهای شوروی از شمال و نیروهای بریتانیا از جنوب به ایران حمله کردند و شهرهای سر راه را اشغال کردند و به سمت تهران آمدند. ارتش ایران به سرعت متلاشی شد و رضاشاه ناچار به استعفا شد.

***

چرچیل خواهان حمله نظامی به آبادان شد

56 سال پیش در چنین روزی در سال 1330 شمسی ،  در آستانه اجرای قانون ملی شدن نفت و خلع ید از شرکت نفت انگلستان که دولت این کشور سهامدار عمده آن بود، این دولت برضد ایران به دیوان داوری لاهه شکایت کرد .

 به دنبال آن ، دفتر این دیوان دولت وقت ایران را از مفاد این شکایت آگاه ساخت و اطلاع داد که دولت انگلستان به استناد ماده 22 قرارداد 1933 ایران و انگلستان رسیدگی به اختلافات موجود فی مابین دو کشور را به این دیوان احاله کرده تا داوری کند. طبق ماده 22 ، دو دولت موافقت کرده بودند که اگر اختلافی روی دهد ، برای حل آن به « داور » مراجعه کنند و نظر داور را بپذیرند.

    در همین روز وینستون چرچیل که هنوز نخست وزیر نشده بود از دولت حزب کارگر انگلستان انتقاد کرد و این دولت را متهم ساخت که در برابر دکتر مصدق کوتاه آمده است و علنا از حمله نظامی برای تصرف آبادان جانبداری کرد. در واکنش به اظهارات چرچیل که بعدا نخست وزیر انگلستان شد تا با دولت دکتر مصدق مقابله کند، مسکو و واشنگتن واکنش نشان دادند. دولت آمریکا با هرگونه عملیات نظامی انگلستان بر ضد ایران مخالفت کرد و آن را به مصلحت غرب ندانست و دولت مسکو با اشاره به قرارداد سال 1921 ایران و روسیه تهدید کرد که اگر پای سرباز انگلیسی به ایران برسد برای دفاع از ایران نیرو به این کشور خواهد فرستاد. در این میان روزنامه های تهران که ماده 22 قرارداد 1933 را برای اطلاع مخاطبان خود چاپ کرده بودند دولت وقت ایران که این قرار داد را امضاء کرده بود را ، دست نشانده انگلستان و خائن به ملت ایران خوانده بودند.

***

اعلام تشکیل شورای همکاری

26 سال پیش در چنین روزی در سال 1981 میلادی برای نخستین بار شورای همکاری خلیج فارس توسط پادشاه عربستان اعلام موجودیت کرد . شورای همکاری خلیج فارس با هدف اتحاد شش کشورعربی  حوزه خلیج فارس ، کویت ، بحرین ، عربستان ، قطر ، عمان و امارات متحده عربی تشکیل شد .

***

جشن خردادگان

جشن ها، یادگارهای درخشان پدران و مادران بیداردل ما هستند که در گذر تاریخ بسیاری از آنها به دلیل ویژگیهای زمان و تعصبات بسیار از بین رفته و هم اکنون از آنها نمونه هایی بسیار اندک در میان ایرانیان به چشم می خورد. با این حال این نمونه های اندک، نشانه هایی بس بزرگند از اندیشه بلند و طبع ظریف ایرانی که خداوند به این قوم ارزانی داشته است .

جشن های ایران باستان سه دسته اند :

1)جشن های ماهیانه 2) جشن های سالیانه 3) جشن های متفرقه

جشن خردادگان یکی از جشن های ماهیانه ای است که در روز چهارم خرداد ماه برگزار می شود. از چگونگی برگزاری این جشن در دوران باستان آگاهی دقیقی در دست نیست؛ اما چون خرداد به معنای رسایی و تندرستی است و در جهان مادی نگهبان آب است می توان پنداشت که نیاکان ما در این روز به کنار چشمه ها ، رودها و یا دریاها رفته و به پرستش اهورامزدا می پرداخته اند .

واژه اوستایی خرداد، هئوروتات است که در زبان سانسکریت در ودا بصورت سئوروتات آمده و به معنی رسایی و تندرستی است . اهورامزدا از سرچشمه بخشایندگی خویش این فروزه را به واسطه امشاسپند هئوروتات به آفریدگان خود بخشیده تا هر پدیده ای رسا گردد و رسایی و تندرستی نه تنها ویژه این جهان است ، بلکه رسایی مینوی و تندرستی روح و روان ، هدف والای جهانیان است .

منابع:

مهر

روزنامک

ویکی پدیا

 ماندگار

کتاب نیوز

 حیات

رشد

ایران نگار