اللْهم و صل علی أولیائهم... المسلمین لأمرهم... المنتظرین أیامهم...
صحیفه سجادیه، دعا 47
در این فراز دو خصلت از خصلتهای شیعیان عنوان شده است که مختصری درباره آن توضیح میدهیم:
1- تسلیم لأمرهم:
اطاعت نمودن از دستورات ایشان و اعتراف به حقانیت ایشان در ظاهر و باطن نمودن و پذیرش سخن ایشان بدون آنکه در قلب یا زبان آن را انکار نماید.
بعضی از علما گفتهاند تسلیم مرتبهای فراتر از رضاست.
زیرا شخص راضی برای خود وجود و ارادهای تصور میکند و به آنچه از ایشان صادر گشته تنها رضایت دارد اگر چه با طبع و نظر او مخالف باشد ولی کسیکه به مقام تسلیم رسیده است از این قضیه مبراست و فقط نظرش به سوی ایشان است.
با این مقدمه عرض میکنیم: یکی از اصول شریعت اسلام تسلیم شدن در برابر فرامین اهل بیت (علیهم السلام) السلام است به هر آنچه که میآورند و از ایشان صادر میگردد
گرچه حکمت و دلیل آن برای مردم روشن نباشد زیرا خداوند متعال دارای اسرار و مصالحی است که برخی از آنها پوشیده است و کسی آنرا نمیداند جز خود خداوند و راسخان در علم.
پس بر هر مکلفی واجب است دستورات و فرامینی را که نمیداند انکار نکند و همانند بدعت گزاران اعتراض ننماید. بلکه شایسته است که سر تسلیم فرود آورند و به صحت آنچه از ایشان به طرق صحیح نقل شده است اعتراف و اذعان نمایند.
درباره تسلیم اخبار فراوانی ذکر شده تا آنجا که ثقة الاسلام کلینی (ره) در کافی بابی به عنوان باب تسلیم و فضل تسلیم شوندگان آورده است؛بعنوان مثال روایتی است که از امام صادق علیه السلام نقل شده است که حضرت فرمود:
اگر مردمی عبادت خداوند یکتا و بی شریک را نمایند و نماز به پا دارند و زکات خویش بپردازند و حج به جای آورند و رمضان را روزه بدارند سپس درباره چیزی که خداوند آنرا خلق یا پیامبر آنرا تشریع نموده بگویند: آیا نمیبایست به گونهای دیگر باشد؟ یا آنرا در دل خود احساس نمایند، به تحقیق مشرک گردیده اند. و آن گاه این آیه را تلاوت نمود:
فَلاَ وَرَبِّکَ لاَ یُؤْمِنُونَ حَتَّىَ یُحَکِّمُوکَ فِیمَا شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لاَ یَجِدُواْ فِی أَنفُسِهِمْ حَرَجًا مِّمَّا قَضَیْتَ وَیُسَلِّمُواْ تَسْلِیمًا
نه ، سوگند به پروردگارت که ایمان نیاورند ، مگر آنکه در نزاعی که میان آنهاست تو را داور قرار دهند و از حکمی که تو می دهی هیچ ناخشنود نشوند و سراسر تسلیم آن گردند
سدیر میگوید از امام باقر (علیه السلام) پرسیدم: دوستان شما با یکدیگر اختلاف دارند و برخی از برخی دیگر دوری میجویند حضرت درجواب فرمودند: تو به آنها چه کار داری؟! مردم به سه چیز تکلیف شده اند: شناخت امامان و تسلیم بودن در برابر آنچه میآورند و مراجعه به آنان در مواردی که اختلاف دارند.
شخص راضی برای خود وجود و ارادهای تصور میکند و به آنچه از ایشان صادر گشته تنها رضایت دارد اگر چه با طبع و نظر او مخالف باشد ولی کسیکه به مقام تسلیم رسیده است از این قضیه مبراست و فقط نظرش به سوی ایشان است.
زید شحام نیز میگوید از امام صادق (علیه السلام) پرسیدم: نزد ما شخصی است که به او کلیب میگویند و هر گاه چیزی از شما گفته شود میگوید: من تسلیمم و ما او را به کلیب تسلیم نام نهادهایم. حضرت فرمود: با او مهربانی کنید. آنگاه گفت آیا میدانید تسلیم چیست؟ ما ساکت ماندیم و حضرت ادامه داد: تسلیم به خدا قسم همان اخبات (فروتنی و خشوع) است و خداوند میفرماید: الذین آمنوا و عملوا الصالحات و اخبتوا الی ربهم»
2- والمنتظرین ایامهم
انتظار در لغت به معنی درخواست درک امری در آینده است بطوریکه گویا نگاه میکند کی اتفاق میافتد. و همانند امید است با این تفاوت که رجا و امید فقط درباره امور خوش و خیر است ولی انتظار شامل امور خوب و بد میشود مانند آیه : قل فانتظروا انی معکم من المنتظرین
و مراد از ایام ایشان، دولت و حکومت ایشان است و از آن با «ایام» یاد نموده است
چرا که آن ایام ظرف حکومت ایشان است مانند فرمایش خداوند متعال «و ایشان را با ایام الله یاد نما» و منظور از آن دوران صاحب الامر حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) می باشد و اینکه این دوران را به تمام ائمه (علیهم السلام) اضافه نمودهاند به این دلیل است که دولت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) دولت ائمه اطهار (علیهم السلام) است و خداوند هم در قرآن چنین فرموده است: «فقد آتینا آل ابراهیم الکتاب و الحکمة آتیناهم ملکا عظیما
ابن عباس فرموده است: ملک در آل ابراهیم ملک یوسف، داوود و سلیمان (علیهم السلام) است و این ملک را به همه نسبت داده است چرا که بزرگداشت عدهای بزرگداشت همه است.
علامه طبرسی در تفسیر آیه « وعد الله الذین آمنوا منکم و عملوا الصالحات لیستخلفنهم فی الارض کما استخلف الذین من قبلهم و لیمکنن لهم دینهم الذی ارتضی لهم و لیبدلنهم من بعد خوفهم أمنا یعبدوننی لایشرکون بی شیئا» آورده است که از اهل بیت (علیهم السلام) روایت شده است که این آیه درباره حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه) است.
و امام سجاد (علیه السلام) نیز نقل شده است که حضرت این آیه را تلاوت نمود و گفت: به خدا قسم ایشان شیعیان ما هستند و خداوند با ایشان و بدست یک نفر از ما که مهدی این امت است این کار را انجام میدهد و مهدی همان کسی است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) درباره او گفته است که اگر از دنیا یک روز باقی مانده باشد خداوند آن روز را آن قدر طولانی میکند تا فردی از خاندان من که هم نام من است قیام کند و زمین را از عدل و داد پر کند همچنانکه از ظلم و ستم پر شده است.